Op 3 september 2014 heeft de regering een wetsvoorstel (het ‘Wetsvoorstel”) ingediend waardoor een bestuursverbod kan worden opgelegd voor maximaal 5 jaar aan bij faillissement betrokken personen aan wie een verwijt kan worden gemaakt voor de oorzaak van dat faillissement.
Inleiding
Op dit moment bestaat er al een aantal civielrechtelijke instrumenten om fraude of wanbeleid bij rechtspersonen aan te pakken zoals:
- de mogelijkheid om een orgaan te benoemen dat toezicht houdt op het bestuur;
- de bevoegdheid van de rechter om bestuurders van stichtingen te ontslaan bij financieel wanbeheer;
- het bestuursverbod voor door rechters ontslagen bestuurders van stichtingen;
- de bevoegdheid van de rechter om een rechtspersoon te ontbinden als deze handelt in strijd met de openbare orde.
Dit zijn echter vaak instrumenten die achteraf ingezet (kunnen) worden. Ook zien deze middelen meer op algemene overtredingen; er dient sprake te zijn van strijd met de wet, de statuten of van wanbeheer.
Om over een meer preventief en toekomstgericht middel te beschikken dat speciaal ziet op faillissementsfraude is er nu een wet in de maak die voor alle soorten rechtspersonen een bestuursverbod kan opleggen aan bestuurders en commissarissen.
Wat houdt het Wetsvoorstel in?
Er wordt een aantal artikelen toegevoegd aan de Faillissementswet -artikelen 106a tot en met 106e- op grond waarvan de rechtbank, op verzoek van het openbaar ministerie of op vordering van de curator, een bestuursverbod voor maximaal 5 jaar kan opleggen aan een (uitvoerend) bestuurder, commissaris of niet-uitvoerend bestuurder en feitelijk leidinggevenden, aan wie het faillissement te wijten kan zijn of bijvoorbeeld in ernstige mate tekortschiet in de nakoming van zijn verplichtingen jegens de curator. Een volledige opsomming van gevallen waarin een bestuursverbod kan worden opgelegd is in het wetsvoorstel opgenomen. Tevens wordt in het voorstel bepaald dat een bestuurder of commissaris met een bestuursverbod wordt ingeschreven in het handelsregister.
Het Wetsvoorstel bepaalt voorts dat het benoemen van een persoon met een bestuursverbod tot bestuurder of commissarissen een nietig besluit is.
Wat is het doel van dit Wetsvoorstel?
De memorie van toelichting bij dit Wetsvoorstel geeft aan dat dit Wetsvoorstel de mogelijkheid creëert voor de curator en het openbaar ministerie om bestuurders en commissarissen die veroordeeld zijn voor faillissementsfraude, zich schuldig hebben gemaakt aan wanbestuur in de aanloop naar een faillissement of niet voldoen aan verplichtingen jegens de curator, langs civielrechtelijke weg een bestuursverbod op te leggen. Op deze manier kan faillissementsfraude effectiever worden bestreden en probeert men te voorkomen dat frauduleuze bestuurders hun activiteiten via allerlei omwegen ongehinderd kunnen voorzetten.
Bestuursverbod register?
Om te voorkomen dat een persoon aan wie een bestuursverbod wordt opgelegd opnieuw als bestuurder of commissaris wordt benoemd, zal door het handelsregister een register worden beheerd waar deze personen worden ingeschreven. Op dit moment wordt nog overleg gepleegd door instanties (zoals handelsregister, overheid, KNB) hoe de informatie uit dit bestuursverbod register zal kunnen worden ontsloten. De notaris zal dit register kunnen raadplegen bij benoeming van bestuurders en commissarissen. (Kamerstukken II 2013/14, 34011, 1-3).
